Somatic Experiencing & NARM
Somatic Experiencing
Somatic Experiencing® (SE), is een lichaamsgerichte (biologische) traumatherapie die je helpt om beter om te gaan met stress, vermoeidheid, depressie, angst of andere symptomen en om ze te verminderen. SE werkt het beste bij wat we een ‘schoktrauma’, een heftige gebeurtenis in het leven, noemen. De basis van de methode komt uit de neurobiologie en helpt je om onafgemaakte impulsen van je lichaam en geest uit het trauma te heronderhandelen (verwerken). Om zo je veerkracht te herstellen. De grondlegger van SE is Peter Levine.
Trauma: een schokkende gebeurtenis in je leven
Vaak zijn klachten of symptomen als onverklaarbare hoofdpijn, vermoeidheid, angsten het gevolg van een schokkende gebeurtenis in je leven. Op zo’n moment ervaar je te veel prikkels, die je te plotseling overkomen en te snel gaan voor je lijf en geest om op een goede manier te verwerken (teveel, te snel, te plotseling). Dat duiden we aan als een trauma. Een trauma is vaak fysiek en direct, zoals een ongeluk, een val, (de verdoving bij) een ingrijpende operatie, een geïnduceerde coma (bij zeer ernstige Covid-klachten), bijna verdrinken, een natuurramp, ramp door menselijke invloed of onverwacht geweld/inbreuk op je lichaam door anderen. Heel specifiek heet dit een schok- of shocktrauma.
Vluchten, vechten, bevriezen
Krijg je te maken met zo’n schokkende gebeurtenis? Dan heb je als mens drie primaire, ‘ingebouwde’ reacties, vergelijkbaar met dieren in de vrije natuur: we maken energie aan die we gebruiken om te:
• vluchten
• vechten
of
• verstijven/bevriezen.
Als we vechten of vluchten, gebruiken we de energie heel actief en ontladen meteen. Is verstijven je primaire reactie, dan gebruik je de energie niet direct, maar sla je die op in je lichaam. In een aantal gevallen kan het lichaam na de gebeurtenis deze energie op een natuurlijke manier loslaten (trillen, onwillekeurige bewegingen, schudden) en weer ontspannen. Maar soms lukt dat niet. Dan ontstaan er blokkades in je lichaam en raakt je zenuwstelsel ontregeld. Het verblijft dan regelmatig in een staat van verhoogde paraatheid of slaat om naar een heel passieve staat van zijn. Dit leidt tot klachten of syndromen zonder dat je precies weet waardoor ze zijn ontstaan.
Balans herstellen
SE is een behandelmethode waardoor je de overlevingsenergie die je hebt opgeslagen in je lichaam in geleidelijke stappen kunt ontladen. Je wordt je bewust van de sensaties in je lichaam en waar dat tot spanning leidt. Langzaam maar zeker leer je zo de spanning te ontladen en de balans tussen emotie, verstand en instinct te herstellen. Je kunt weer gaan leven in plaats van overleven.
NARM
Neuro Affective Relational Model, ofwel NARM, is een vorm van lichaamsgerichte traumatherapie die wordt ingezet bij ontwikkelingstrauma, ook wel complex trauma genoemd. Ontwikkelingstrauma ontstaat niet acuut zoals een schoktrauma, maar ontwikkelt zich vaak over langere tijd. Door omstandigheden wordt niet voldaan aan je basisbehoeften als kind. Je kunt dan denken aan seksueel trauma op jongere leeftijd, pestgedrag of emotionele verwaarlozing. NARM gaat uit van overlevingsstijlen die je opbouwt in je vroege jaren om op dat moment te ‘overleven’ door je levendigheid te onderdrukken. Als je ouder wordt, heb je deze stijlen niet meer nodig. Soms blijven deze patronen toch bestaan en hebben ze een negatieve invloed op wie en hoe je bent in het hier en nu.
Overlevingsstrategieën/-stijlen
Doordat de emotionele energie nog steeds in je lichaam zit, voel je je bijvoorbeeld voortdurend opgejaagd. Dat uit zich in lichamelijke onrust, stressgedachten, angst of agressie. Het omgekeerde kan ook: je gaat in een overlevingsstand, omdat je alle onrust en angst juist niet wilt ervaren. Ongemerkt heb je overlevingsstrategieën ontwikkeld waarbij je jezelf wegcijfert en je geen contact meer hebt met wat voor jou belangrijk is. Je wilt altijd controle houden, blijven presteren en weet niet meer hoe je kunt ontspannen. Je bent eigenlijk ‘niet jezelf meer’; je identiteit is ‘verstoord’.
Emotionele afronding met NARM
Met NARM werk je aan de emotionele afronding van negatieve patronen. Gaandeweg kom je tot een emotionele ontlading en leer je hoe je de niet-geleefde emoties kunt loslaten. Door te ontdekken hoe we onze levendigheid tegenhouden of onderdrukken, openen we de weg naar meer levendigheid, ruimte en verbinding, afstemming en vertrouwen, autonomie in het contact met anderen. NARM combineert SE (Somatic Experiencing) en somatic mindfulness met inzicht in overlevingsstijlen die we opdoen als kind.
NARM is ontwikkeld door dr.Laurence Heller en heeft vooral effect bij het verwerken van ontwikkelingstrauma. Lees meer over Somatic Experiencing (SE) als methode bij de verwerking van schoktrauma.