Mindfulness
Mindfulness aandacht in het hier en nu.
Mindfulness leert je je aandacht te richten op het hier en nu. Het grote voordeel is dat je daardoor minder gelegenheid heeft om situaties met je gedachten erger te maken, bijvoorbeeld door te gaan piekeren over de gevolgen die iets zou kunnen hebben. Mindfulness leert je ook dat je niet de emoties bent die je op een bepaald moment beleeft. Als je op een moment neerslachtig bent, wil dat niet zeggen dat je hele leven niet deugt.
Mindfulness leert je ook dat je niet samenvalt met de emoties die je op een bepaald moment beleeft. Als je op een moment neerslachtig bent, wil dat niet zeggen dat je hele leven niet deugt. Mindfulness wil dus wel ruimte geven aan de emotionele ervaring van het moment, zonder deze emoties als een weerspiegeling van je hele zijn, je leven te zien. In plaats van te reageren op een ‘ingesleten’ negatieve of wantrouwige manier, leer je vanuit innerlijke rust adequaat en positief te reageren op een situatie.
Mindfulness is vooral goed voor mensen die blijven piekeren over het verleden of tobben over de toekomst. Mensen kunnen zo in beslag genomen worden door hun verleden of de toekomst dat ze ‘vergeten’ om in het ‘hier en nu’ te leven. Daar probeert mindfulness verandering in te brengen. Onderzoek heeft uitgewezen dat mindfulness het risico op terugval in depressies kan verminderen.
Mindfulness komt uit het boeddhisme
Mindfulness komt oorspronkelijk uit het boeddhisme en wordt momenteel veelal als extra element toegevoegd aan cognitieve therapie. Dit heet MBCT: Mindfulness Based Cognitive Therapy. Bij de cognitieve therapie is het doel negatieve gedachten om te zetten in evenwichtigere gedachten. Bij mindfulness mogen alle gedachten er zijn, ook de negatieve. Ook verschilt MBCT van cognitieve therapie doordat er niet alléén gewerkt wordt met gedachten. Ook de ademhaling, het lichaam en de emoties spelen mee. MBCT bestaat over het algemeen uit een reeks van acht tot twaalf behandelsessies.
Mindfulness, zoals hierboven gedefinieerd, kan worden aangeleerd. Traditioneel worden hiervoor een aantal technieken gebruikt die ontleend zijn aan inzichtmeditatie-oefeningen. De meest gebruikte methoden zijn de bodyscan-meditatie, meditatie gericht op de ademhaling, keuzevrije meditatie en dagelijkse activiteiten met aandacht uitvoeren. Centraal in deze oefeningen staat dat men oude, ingesleten en automatische gewoonten leert herkennen en loslaten.
MBCT is een zinvolle toevoeging aan het repertoire van de cognitieve gedragstherapie en andere therapievormen. Het is immers een bekend gegeven dat ondanks deskundige behandeling een grote groep patiënten niet volledig geneest, klachten behoudt, of een grote kans op terugval heeft. Dit wijst op de grenzen van een hulpverlening gericht op “cure”. Een aanpak gericht op acceptatie is een verrijking van de bestaande, op verandering gerichte methoden. Bovendien biedt het handvaten aan patiënten in het leren omgaan met (chronische) klachten en met een blijvende kwetsbaarheid.
Momenteel wordt MBCT bij diverse klachten en doelgroepen toegepast. MBCT is succesvol als terugvalpreventie methode bij recidiverende depressies. Er zijn verschillende niet-gecontroleerde studies en gevalsbesprekingen van mindfulness die de werkzaamheid laten zien bij diverse stoornissen. Gezien de nog jonge geschiedenis van MBCT is het begrijpelijk dat er nog weinig gerandomiseerde studies zijn die de effectiviteit van MBCT bewijzen.
Bron: www.psychischegezondheid.nl en www.mbcttrainingen.nl en www.rishis-business.nl
