Kurkuma, het vergeten goud, werkt tegen depressie

Wat is kurkuma?

Er wordt de laatste tijd veel gesproken over Super Foods, maar er gaat geen Super Food boven kurkuma. Kurkuma is ook wel bekend als koenjit, turmeric, E100 en geelwortel. Het wordt in India in de curry gebruikt, maar bijvoorbeeld ook op Okinawa (bekend van de enorme hoeveelheid 100-plussers), waar het al eeuwen gebruikt wordt als smaak- en kleurgever én als medicijn. Van de kurkumaplant wordt de wortel gebruikt – vergelijkbaar met het gebruik van gember of een poeder gemaakt van die wortel.

Kurkuma en depressiviteit

Kurkuma blijkt ons niet alleen bij onze fysieke gezondeheid maar ook te kunnen helpen bij mentale problemen. Het afgelopen jaar werden ook twee goede onderzoeken verricht naar het gebruik van kurkuma bij de behandeling van depressieve stoornissen. Gebruik van kurkuma blijkt het niveau van bepaalde stoffen in het lichaam – zoals bepaalde hormonen – te kunnen beïnvloeden en daarmee de klachten van patiënten te kunnen verminderen. Ander recent onderzoek toont aan dat kurkuma ook zeer geschikt blijkt te zijn voor mensen die al antidepressiva slikken. De medicijnen werken namelijk beter als patiënten – naast de antidepressiva – ook regelmatig kurkuma eten. 

Kurkuma, koenjit of E100?
Kurkuma lijkt qua uiterlijk een beetje op gember. Het is ook een wortel, maar is wat fijner van structuur en aan de buitenkant oranje-geel. Van binnen is het geel en het wordt meestal in gedroogde, vermalen poedervorm verkocht. Bij biologische winkels verkopen ze echter ook verse kurkuma. Het gele poedertje is één van de belangrijkste bestanddelen van curry en ook wel bekend onder de namen turmeric, geelwortel, koenjit of E100. Een goed E nummer dus. 

Alternatieve geneeswijzen
In de Ayurveda (Indiase geneeskunde) wordt kurkuma al sinds duizenden jaren gebruikt. Het zou reinigend werken en helpen tegen spijsverteringsproblemen, koorts, infecties, artritis en ook leverkwalen. De Indiase geneeskunde loopt hiermee ver vooruit op de Westerse wetenschap. Indiërs gebruiken kurkuma over het algemeen in hun currymengsels.  Maar ook op Okinawa, één van de Blue Zones waar heel veel mensen met gemak de 100 halen, werd kurkuma al in de 12e eeuw veel toegepast als medicijn. De Okinawanen gebruiken het vandaag de dag graag in hun thee..

Bescherming tegen kanker, welvaartziektes en Alzheimer
Kanker èn Alzheimer komen in de Verenigde Staten 3 keer zo vaak voor als in India. We weten niet zeker zijn of dit volledig te danken is aan de hoge consumptie van kurkuma maar het geeft wel te denken. 

De werkzame stof in kurkuma is curcumine. Het stofje is ontstekingsremmend, een sterke antioxidant en antibacterieel. Het onderstaande plaatje geeft de vele aandoeningen weer waartegen kurkuma kan beschermen of waarbij kurkuma behulpzaam kan zijn in de behandeling.

Curcumine werkt ook beschermend tegen kanker, hart- en vaatziektes, diabetes, Parkinson en Alzheimer. Het kan echter ook gebruikt worden ter ondersteuning bij de behandeling bij mensen die zo’n aandoening al hebben. Voor Alzheimer is curcumine eigenlijk één van de weinige alternatieven die kunnen helpen bij het remmen van het proces. Tot op heden is er vrijwel geen medicijn dat het degeneratieve karakter van dementie kan remmen. 

Gebruik
Een groot voordeel van kurkuma is dat het goedkoop is, geen bijwerkingen heeft, niet toxisch is en in relatief grote hoeveelheden genuttigd kan worden.

De bio-beschikbaarheid van curcumine is echter heel laag. Dit betekent dat het moeizaam door ons lichaam wordt opgenomen. Gewoon een beetje kurkuma ergens overheen strooien is dus weinig effectief.

Je kan de bio-beschikbaarheid verhogen door kurkuma samen met zwarte peper op te lossen in vet. Bijvoorbeeld: bij het bakken van groenten voor een groentecurry is het aan te raden ook de kurkuma met wat zwarte peper toe te voegen en even mee te bakken. Wil je het in een smoothie verwerken, meng de kurkuma dan bijvoorbeeld met wat lijnzaadolie en zwarte peper voordat de andere ingrediënten toegevoegd worden.